Grenspalenklassieker Brabantse Kempen

Honderden mensen zijn je voorgegaan langs deze omstreden route. Zij, zoekend naar een doorgang om de grens tussen oorlog en vrede te overbruggen. Levend hun doel, de ‘finish’ te bereiken. Ja, de tweede grenspalen klassieker kent naast een schitterende hedendaagse kant voor jou als fietser, ook een duistere schaduw waarin zeker duizend mensen de dood vonden. Bekleed je rijwiel met profielbanden, lycra om je lijf, trek je fietsschoenen aan en treed in de voetsporen van de mensen die de Eerste Wereld oorlog probeerden te overleven door neutraal Nederland te bereiken. Wat in de geschiedenis de Dodendraad wordt genoemd, zal vandaag herleven als wielerklassieker. Eén die je langs de grenspalen tussen Nederland en België voert. De Dodendraad was een afschrikwekkende versperring om te voorkomen dat spionnen en vluchtelingen Nederland zouden bereiken. Bruut, maar tegelijkertijd ook doeltreffend! Wie de oversteek naar het beloofde land wilde maken wachtte namelijk een hindernis van minimaal 2000 volt! Om maar over grensoverschrijdende verhalen te praten…,,Ik vind grenzen sowieso fascinerend’’, peinst tijdrijder Jos van Emden. De grenspalen hebben dan ook niet voor niks een prominente rol in zijn leven gekregen. Wat begon als lolletje, een manier om de soms saaie trainingen op te vrolijken, is uitgegroeid tot een leidraad van zijn tochten en gedachten. Jos heeft zelfs een notitieboekje waar hij keurig bijhoudt welke grenspaal hij aan zijn kilometers heeft weten toe te voegen.
,,Ik probeer er zoveel mogelijk te vinden door een route te rijden die telkens weer de grens over gaat. En weet je? Je merkt daar dus helemaal niks van! Vroeger, toen de grenzen streng waren afgebakend wel, maar nu verandert er níks bij de oversteek. Je hoort het niet, je voelt het niet, je ziet hooguit een andere vegetatie en infrastructuur als je er goed op let.’’
Zonder dat hij het in de gaten heeft rolt Jos van België naar Nederland en weer terug. De elektrische draadversperring waarmee de Duitsers ooit het land hermetisch afsloten is verleden tijd. Er is geen ‘spanning’ meer. De wereld lijkt één. Net als het peloton, vervolgt Jos zijn denkwerk. ,,In sport vervagen grenzen enorm. Als ik kijk naar de jongens met wie ik rijd dan wéét ik dat ze verschillende nationaliteiten hebben, maar zíe vooral hetzelfde doel. Een Spanjaard verschilt niks van een Rus, we zijn gewoon allemaal mens.’’Vandaag voor jou geen strijdend peloton met een gevaarlijk hoge snelheid. Sterker nog, de rit vergt concentratie als je de vele gravel- en zandpaden doorkruist. Heb aandacht voor de speelse ondergrond én het veelzijdige decor.
Te beginnen midden in de bossen bij de Ouwe Brandtoren in Reusel, waar een fris zonnetje bij de start nog laag zal staan en kunstige lichteffecten de weilanden instuurt. Slagschaduwen en doodse stilte heersen in het fraaie grensgebied. 190, 191, 191a, 192…. Als een soort spoorzoekertje voor volwassenen word je al snel gegrepen door het spel en wip je uit het zadel van enthousiasme als je de grens nadert. Iets wat zo’n honderd jaar geleden wel andere koek was.
Het kleinste kraakje van de bladeren kon je toen al verraden. Met een beetje geluk stond er op dat stuk geen zwaarbewapende bezetter. Dat zou tenslotte betekenen dat je nooit meer een poging kon wagen de draad te verslaan. Tja, waar wij nu vrolijk het mooiste van twee landen aan elkaar lussen, moesten spionnen, vluchtelingen en smokkelaars het binnendringen van Nederland hier met de dood bekopen. Meer dan duizend slachtoffers, wanhopige en angstige mensen, maar ook onwetende burgers die het bestaan van stroomdraden niet kenden verloren hun leven op de route die jij nu rijdt.
Des te meer reden om blij te zijn dat we vandaag de dag slechts grenspalen hebben. Niet om te verslaan, maar om te begroeten. Ze staan ons zonder oordeel op te wachten. Stellen geen vragen en hebben geen eisen. We mogen telkens weer van land naar land. En zo draaien we over de prachtige Brabantse wegen door bosrijk gebied van Hamont-Achel tot aan Landgoed De Utrecht bij Hilvarenbeek.